Katten en hun territorium

Verschenen in Noorderlicht 43

Zoals in het vorige Noorderlicht al aangekondigd, zal ik de komende edities proberen om iets te vertellen over het gedrag van uw kat.
Als katten in de vrije natuur leven, zullen ze het meest hun natuurlijk gedrag vertonen. Ze zullen zich gedragen, zoals dit het beste bij hen past.
Hierbij moet u denken aan hun voedselvoorziening, hun sociale contacten, hun territorium, etc. Deze aflevering gaat over het territorium bij katten.
Als echte Norenfans, doen we er alles aan om onze geliefde huisgenoten het zoveel mogelijk naar hun zin te maken. Als we echter geen rekening houden met hun natuurlijke gedrag, zullen veel katten zich niet altijd even happy voelen. Eigenlijk kun je in het algemeen zeggen dat katten, die (in onze ogen) ongewenst gedrag vertonen, meestal niet gelukkig zijn.
Omdat ze ons niet kunnen vertellen wat ze graag veranderd zouden willen zien, blijft er niets anders over dan zich schikken in de situatie.
Maar hun natuurlijk gedrag kunnen ze maar heel beperkt aanpassen en dat levert nog wel eens ongewenste situaties op.

We hebben mazzel, dat katten veel situaties accepteren, maar ik hoop dat dit artikel bijdraagt dat u beter begrijpt waarom een kat doet, wat hij doet. Misschien kunt wel wat aanpassingen doen, zodat uw kat zich gelukkiger voelt. Doordat mogelijk ongewenst gedrag dan verdwijnt, voelt u zich waarschijnlijk ook een stuk prettiger.
Echte wilde katten komen in Nederland niet voor, maar er zijn beslist een groot aantal halfwilde katten populaties.
Bij het bestuderen van deze populaties is gebleken dat vrouwenkolonies bestaan uit een groot aantal poezen en hun vrouwelijke nakomelingen.
Natuurlijk wordt er ook heel goed voor mannelijke kittens gezorgd, maar deze worden zonder pardon uit de kolonie gezet als ze ongeveer 16 weken oud zijn.
Hoe meer voedsel er in de buurt te vinden is, hoe groter een kattenpopulatie zal zijn. Rond deze vrouwen kolonies zwermen de katers. Er is altijd 1 kater “eigenaar” van een vrouwenkolonie. Deze topkater is in het dekseizoen permanent bezig met het dekken van de poezen om zo zijn genen zoveel mogelijk te verspreiden.
Er kunnen zich zelfs meerdere vrouwenkolonies in zijn territorium bevinden. Het mag duidelijk zijn, dat de overige katers (die het niet gelukt is op te klimmen tot topkater) ook geïnteresseerd zijn in het liefdespel, maar deze katers zullen alleen snel een poes dekken als ze zeker weten dat de topkater een flink eind uit de buurt is.
Op gevechten zit namelijk geen enkele kat te wachten. Het gevaar bestaat namelijk dat een kat gewond raakt bij een gevecht en hij kan dan zomaar van jager veranderen in prooi.

Poezen hebben een veel kleiner territorium. Daarnaast maken zij ook veel meer gebruik van hun sociale contacten. De poezen in de poezenkolonie helpen zelfs mee met de verzorging van kittens of nemen de moederrol even over als er gejaagd of voedsel gezocht moet worden. Dit gedrag komt overigens meer voor als er familiebanden zijn. Deze poezen kunnen vaak veel beter met elkaar opschieten. Bij een kat betekent dit dan dat het geaccepteerd wordt dat een andere kat zich in haar territorium bevindt.

Aandachtspunten bij meer-kats huishoudens
Als u zelf meer katten in huis hebt, dan zult u wellicht iets van het voorgaande herkennen. Een kat kan veel beter opschieten met de een dan met de ander.
U kunt dit gemakkelijk herkennen aan een begroetingsritueel of wanneer katten elkaar verzorgen of samen slapen.
Katten die elkaar volstrekt negeren hebben geaccepteerd dat ze hun gebied met elkaar moeten delen. Geen enkele kat zit op ruzie te wachten, maar als het te gek wordt, dan kunnen ze niet anders dan hun territorium verdedigen.
Wonen er meer katten in uw huis, dan is het heel goed om te proberen elke kat een eigen territorium te geven. Dit kunt u bereiken door zoveel mogelijk ruimtes toegankelijk voor uw katten te maken, maar katten zijn ook heel tevreden met driedimensionale oplossingen. Door verschillende schappen aan de muur te maken, bereikt u ook al dat een kat zijn eigen plekje heeft. Bij een kat die steeds door het territorium van een anders kat moet lopen om naar zijn voer, waterbakje of kattenbak moet lopen, kan nogal wat stress ontstaan. Vooral als deze katten niet de dikste vrienden zijn. Angst, agressie of zindelijkheidsproblemen zijn dan niet ondenkbaar.